Modulaire opleiding isoleerder in de maak

De schoen wringt, gezien de krapte op de technische arbeidsmarkt, in het aanbod. Van mensen én van de juiste scholing. SVGO – Gaan in de Bouw – Opleidingen leidt vakmensen op in de bouw en SVGO-opleidingsadviseur Gideon Verhoeven kreeg van verschillende kanten de vraag naar een opleiding tot isoleerder.

Vraag uit de markt

Gideon vertelt: “De opleiding tot isolatiemonteur is, vanuit de MBO Raad, ontwikkeld als keuzemodule voor het regulier onderwijs. Maar in de branche is men ervan overtuigd dat er meer gedaan moet worden voor de grote isolatieopgave die ons te wachten staat. Zo is ons gevraagd om hiervoor een modulair opleidingsaanbod te ontwikkelen: kort cyclisch en praktijkgericht, zodat nieuwkomers en zij-instromers snel opgeleid kunnen worden en dus snel inzetbaar zijn. Datzelfde verzoek kwam ook vanuit MMT namens de gemeente Rotterdam. In het Rotterdamse Leerwerkakkoord is het opleiden van mensen voor isolatiewerk een belangrijke focus. Ook Rotterdam zit te springen om zo’n versnellende opleiding in isolatie.”

Sneller vakbekwaam aan de slag

“Vanuit die behoefte zijn we met alle partijen om tafel gaan zitten en hebben nagedacht over de vraag: als er mensen aan de poort staat die graag willen leren isoleren, hoe kunnen we die dan snel opleiden, zodat zij op korte termijn in de uitvoering aan de slag kunnen? In een modulaire, korte opleiding, die aansluit bij het regulier mbo- of vmbo-onderwijs of dat juist versterkt? Met alle partijen bedoel ik dan onder andere MMT, VENIN, Bouwend Nederland, vakbonden, certificerende partijen en Concreet Onderwijsproducten.”

MMT als initiator en verbinder

Zeb Bergsma, onze themahouder Meer Technici, legt uit: “MMT speelde hierin een initiërende en verbindende rol. Met partners als UWV, MBO Raad, VENIN en de gemeente Rotterdam zagen we dat er een grote behoefte is, maar geen passende opleiding voor zij-instromers voor isoleren. Dan is onze gezamenlijke vraag: hoe kunnen we die gaan aanbieden en wie hebben we daarvoor nodig? We hebben uitgesproken dat die opleiding er moet komen, in modulaire vorm. Daarop is SVGO – Gaan in de Bouw al aan de slag gegaan met de eerste stappen richting een opleidingsaanbod.”

Focus op zij-instromers

Gideon: “We hebben eerst gekeken naar de instroom in specialistische beroepen. Daaruit blijkt dat de instroom vanuit het vmbo naar bouwtechnische beroepsopleidingen afneemt. Er zijn nauwelijks jonge mensen die na een vmbo-opleiding kiezen voor de isolatie. Dat betekent dat we het meer moeten hebben van zij-instromers. We richten ons, met onze manier van opleiden, dus op mensen die al werken en zo snel mogelijk inzetbaar willen zijn en een vak verstaan. Dat zijn vaak mensen die niet per definitie behoefte hebben om te studeren en juist aangetrokken worden door een korte, praktijkgerichte opleiding, waarin de theorie ondersteunend is.”

Van opleiding tot examinering

“Juist op deze mensen richt de opleiding Isoleerder zich. Voor isoleerder bestaat geen kwalificatiedossier, dus moet de opleiding volledig ontwikkeld worden met de branches. Dit moet resulteren in een opleiding tot isoleerder inclusief examens, passend bij de doelgroep, waarbij theorie en praktijk samenkomen. Een opleiding die een deelnemer binnen één jaar af kan ronden. In dat jaar behaalt de leerling deelvakbekwaamheidsbewijzen en sluit de opleiding af met een vakbekwaamheidsbewijs.”

De uitdaging van praktijklessen

Gideon voegt daaraan toe: “Ons doel is dat we de opleiding straks in heel Nederland aan kunnen bieden. De uitdaging hierbij is niet het bijbrengen van theoretische kennis. De uitdaging is hoe we de leerlingen op gaan leiden in de praktijk. Het moet kwalitatief goed zijn en praktisch en financieel haalbaar. Een van de opties is het inzetten van praktijkplekken met proefopstellingen en machines. De uitdaging is om deze praktijkplekken op een acceptabele afstand te krijgen van waar de leerling woont. Op dit stuk kan het netwerk van MMT ons hopelijk verder helpen.”

Ambitie

“We willen dat de cirkel rond is: de wens is om onze opleiding aan te laten sluiten op de keuzemodule Isolatiemonteur en de persoonscertificering op het gebied van isoleren. Dan zet je echt een kwalitatieve onderwijsstructuur neer, waar onderwijs, bedrijfsleven en certificerende instanties samenkomen. Op deze manier versterken we elkaar maximaal, dat is onze ambitie.”

Besluitvorming

Er is al veel werk verzet, maar er moet nog wel water onder de brug door voordat de eerste leerlingen kunnen starten. Gideon: “Als opleidingsinstituut heeft SVGO – Gaan in de Bouw geen directe lijnen met alle brancheorganisaties, ministeries of O&O-fondsen. Door met MMT op te trekken, zijn de lijnen kort en is het mogelijk dat álle juiste mensen aan tafel zitten. Een opleiding lanceren in dit politieke landschap is best lastig en dan is het fijn als een organisatie als MMT hierbij ondersteunt.”

Versnipperde verantwoordelijkheden

“Dat politieke landschap behoeft enige uitleg”, zegt Zeb. “Er zijn heel veel partijen bezig met isoleren; schilders, glaszetters, installatiebedrijven, metselaars en dakdekkers spelen allemaal op een bepaald moment een rol in het isoleren van bestaande gebouwen. Dát zijn de mensen die de transitie uit moeten voeren. En als je gaat isoleren, hoort ventileren daar ook bij. Dat betekent feitelijk dat geen enkele branche eindverantwoordelijk is voor een opleiding tot isoleren. Door die verzuiling heeft het wat meer voeten in de aarde voor er een echt startschot komt voor de module. Vakbonden, werkgeversorganisaties en het bedrijfsleven denken en beslissen allemaal mee.”

Leerpunten vinden en verder brengen

Zeb: “We hebben alle partijen aan tafel en het besluit ligt er om te gaan samenwerken aan die uitvoering van de energietransitie in de gebouwde omgeving. De rol van MMT bestaat uit het signaleren van leerpunten, zoals het ontbreken van een passende isolatieopleiding, en dat via onze partners verder te brengen in de sector, het onderwijs en de maatschappij.”

Voor iedereen een passende route

Gideon besluit: “Ik zou graag willen dat er voor iedereen die isoleerder wil worden, een passende opleidingsroute is. Laagdrempelig en aantrekkelijk, met een duurzaam verbeterde positie op de arbeidsmarkt!”