Van pizzabezorger tot vakman. Dit is nog maar het begin

Vakmanschapsroute

Het idee voor de pilot ontstond bij WijTechniek, waar Arjen Binkhorst als voorzitter van de expert-examencommissie Klimaattechniek, werkt aan de kwaliteit van vakmanschap in de installatiesector. Toen het Regionaal Energieloket aanklopte met de vraag hoe hun energiefixers een erkende leerroute konden volgen, zag Arjen direct kansen. “Deze mensen doen in de praktijk al waardevol werk, maar hadden nog geen officieel certificaat,” vertelt hij. “Door hun traject te koppelen aan onze vakmanschapsroute Waterzijdig Inregelen (het precies afstellen van een verwarmingssysteem zodat elke radiator de juiste hoeveelheid warm water krijgt, red.) konden we hun kennis laten toetsen en erkennen.”

Kwaliteitsstandaarden

Voor Wij–Techniek lag de uitdaging vooral in het aansluiten van een bestaand, laagdrempelig programma op de officiële vakbekwaamheidsroutes. “Energiefixers leren veel in de praktijk, maar we wilden zorgen dat hun opleiding ook voldeed aan de landelijke kwaliteitsstandaarden,” zegt Arjen. “Een certificaat is belangrijk, niet alleen als erkenning, maar ook om de stap naar vervolgopleidingen mogelijk te maken. Zo geef je zij-instromers een route richting écht vakmanschap.” Wij–Techniek ondersteunde de pilot bovendien financieel door de examencodes te vergoeden, zodat alle deelnemers kosteloos konden meedoen.

Examen

Voor de uitvoering van de pilot schakelde Arjen TechniekHelden in, het opleidingscentrum van Armand Gummels in Almere. Daar volgden de energiefixers eerst de training van het Regionaal Energieloket, kregen ze extra theorie en doorliepen de e-learning. Daarna legden ze het praktijkexamen af. Armand merkte direct het verschil met zijn gebruikelijke cursisten: “Sommigen waren zenuwachtig, voelden druk om te presteren. Onze rol is dan ook om mensen gerust te stellen. Dat maakt opleiden leuk.” Wat hem vooral opviel was de gedrevenheid van de groep. “Deze deelnemers kwamen uit heel andere hoeken, van postbode tot pizzabezorger. Ze waren enorm gemotiveerd om iets nieuws te leren. Het draait bij hen echt om verduurzaming en bewoners helpen – dat is hun drijfveer.” Al snel bleek dat alle zenuwen voor niks waren: alle negen kandidaten bleken uitstekend te kunnen waterzijdig inregelen en slaagden glansrijk. De opleiding van het Regionaal Energieloket omvat bovendien minstens een maand meelopen met ervaren inregelaars. Met die praktijkervaring én de afgeronde trainingen op zak, bleek de toets gelukkig een fluitje van een cent. “Toen de cijfers kwamen, kwam er een zichtbare ontlading,” vertelt Armand lachend. “Je zag de spanning van hun schouders vallen. Ze beseften: dit is niet zomaar een papiertje, dit helpt me echt verder in mijn werk.”

Zonnige toekomst

Voor Arjen is dit pas het begin. “Deze groep had de energiefixers-training al gevolgd, maar voor nieuwe instromers moeten we nog wel kritisch kijken naar bepaalde aspecten. Ze werken bijvoorbeeld aan CV-ketels – dan kom je al snel in de buurt van vakmanschap CO, wat wettelijk verplicht is. En ze vervangen soms radiatorkranen, dus installatietechnische handelingen.” In het opleidingstraject van REL wordt daar veel aandacht aan besteed. Inregelaars mogen pas zelfstandig aan de slag wanneer ze het vervangen van kranen volledig beheersen. Toch ziet Arjen vooral kansen. “Dit is een laagdrempelige manier om mensen kennis te laten maken met installatietechniek. Als ze het leuk vinden, kunnen ze doorgroeien via MBO-certificaattrajecten. Modulaire routes zonder alle algemene vakken, gericht op praktische vaardigheden. Zo bouw je stap voor stap naar een volledig diploma, als ze dat willen.” Armand deelt dat optimisme: “Deze mensen hebben al laten zien dat ze geïnteresseerd zijn en willen leren. Ze kunnen alle kanten op: verbrandingstechniek, warmtepompen, verduurzaming. Als dit hun startpunt is, weet ik niet waar ze kunnen eindigen.” Het praktische voordeel voor de energiefixers zelf is ook duidelijk: met een erkend certificaat kunnen ze makkelijker bij woningcorporaties aan de slag. En dankzij het digitale Vakpaspoort Techniek kunnen ze hun certificaat direct op hun telefoon laten zien aan klanten.

Een vervolggesprek tussen Wij–Techniek en het Regionaal Energieloket volgt nog om de volgende stappen te bepalen. De pilot heeft in elk geval bewezen dat de formule werkt. Vanuit het thema Meer Technici blijft Mensen Maken de Transitie dit soort routes verder ontwikkelen. Door ervaring te erkennen en leerroutes laagdrempelig te maken, vergroten we de instroom in de techniek én helpen we gemotiveerde mensen doorgroeien naar een duurzaam beroep met toekomst. 

Wil je hier meer over weten? Bekijk het MMT leerpunt: Het is lastig voor ‘fixers’ om door te stromen in de energietransitie of neem contact op met Zeb.